Bułgaria to kraj o bogatej tradycji kulinarnej, której korzenie sięgają wieków wstecz. Wśród licznych potraw na szczególną uwagę zasługują sałata szopska, kebabczeta (kebabczki) oraz frytki z serem. Te trzy dania stanowią kwintesencję bułgarskiej kuchni, łącząc w sobie prostotę, świeżość i wyjątkowy smak. To nie tylko smaczne dania, ale również odzwierciedlenie bułgarskiej kultury kulinarnej, w której ceni się świeże składniki, prostotę i intensywny smak. To potrawy, które w towarzystwie dobrego wina lub kieliszka rakiji stanowią idealny zestaw na letnie wieczory.
Podczas naszych pobytów w Bułgarii te potrawy stały się naszymi ulubionymi. Trudno się oprzeć smakowi dobrze przyprawionych kebabczików prosto z grilla, chrupiącym frytkom posypanym słonym serem czy sałacie szopskiej.
Sałata szopska – kolorowy symbol Bułgarii
Sałata szopska to jedna z najbardziej rozpoznawalnych potraw bułgarskich. Jej nazwa pochodzi od regionu Szopluk, położonego na zachodzie kraju, zamieszkiwanego przez grupę etniczną zwaną Szopami. Początki sałaty szopskiej sięgają połowy XX wieku, kiedy to została stworzona jako część kampanii promującej bułgarską turystykę. Jej prostota, wykorzystanie lokalnych składników oraz atrakcyjny wygląd szybko zdobyły uznanie zarówno w kraju, jak i za granicą.

Nasza wersja sałaty szopskiej składa się z soczystych pomidorów, chrupiących ogórków, czerwonej cebuli i słonego sera sirene (lub fety). Do tego nieodłącznym elementem jest kilka czarnych niedrylowanych oliwek i jedna zielona, ostra papryczka, podana w całości. Jasiek zawsze uwielbia testować jej ostrość, zjadając kawałeczek i sprawdzając, w którym momencie zaczyna palić.

Składniki sałaty szopskiej:
- 2 średnie pomidory
- 1 ogórek
- 1 mała czerwona cebula
- 200 g sera sirene (lub fety)
- Kilka czarnych oliwek niedrylowanych
- 1 zielona ostra papryczka (podawana w całości)
- Oliwa z oliwek
- Sól i pieprz do smaku
Przygotowanie:
- Pomidory i ogórek umyj, a następnie pokrój w kostkę.
- Czerwoną cebulę obierz i pokrój w cienkie półplasterki.
- Warzywa przełóż do miski, dopraw solą i pieprzem, delikatnie wymieszaj.
- Na wierzchu pokrusz ser sirene.
- Dodaj kilka czarnych oliwek.
- Skrop całość oliwą z oliwek.
- Obok sałatki połóż całą zieloną ostrą papryczkę – dla odważnych! 🙂
Kebabczeta – bułgarskie kiełbaski z rusztu
Kebabczeta (kebabcziki – jak je nazywamy) to małe, podłużne kiełbaski z mielonego mięsa, grillowane na ruszcie. Są one nieodłącznym elementem bułgarskich spotkań towarzyskich i festiwali. Mają swoje korzenie w kuchni osmańskiej, skąd trafiły na Bałkany w okresie panowania Imperium Osmańskiego. Z biegiem lat Bułgarzy dostosowali przepis do własnych upodobań, tworząc unikalną wersję tej potrawy.

Składniki kebabczików:
- 500 g mielonej wołowiny
- 250 g mielonej wieprzowiny
- 1 mała cebula, drobno posiekana
- 2 ząbki czosnku, przeciśnięte przez praskę
- 1 łyżeczka sody oczyszczonej
- 1 łyżeczka mielonego kminu rzymskiego
- Sól i pieprz do smaku
- Opcjonalnie: 1 łyżka wody gazowanej (dla puszystości mięsa)
Przygotowanie:
- W dużej misce wymieszaj oba rodzaje mięsa.
- Dodaj cebulę, czosnek, sodę oczyszczoną, kmin rzymski, sól i pieprz.
- Dokładnie wyrób masę mięsną, aż składniki się połączą. Jeśli masa jest zbyt gęsta, dodaj wodę gazowaną.
- Uformuj z mięsa podłużne kiełbaski o długości około 10 cm i grubości 2 cm.
- Grilluj kebabczeta na średnio rozgrzanym ruszcie przez około 10-12 minut, obracając je co jakiś czas, aby równomiernie się upiekły.
Frytki z serem – prosta przyjemność
Frytki ze słonym serem to kolejne nasze danie, które uwielbiamy kosztować w Bułgarii. Chociaż frytki są popularne na całym świecie, w Bułgarii zyskały unikalny charakter dzięki dodaniu lokalnego sera sirene. To połączenie stało się ulubioną przekąską wielu Bułgarów, serwowaną zarówno w domach, jak i restauracjach.

Składniki frytek z serem:
- 4 duże ziemniaki
- Olej do smażenia
- 200 g sera sirene (lub fety)
- Sól do smaku
Przygotowanie:
- Ziemniaki obierz i pokrój w paski o grubości około 1 cm.
- Opłucz je w zimnej wodzie, aby pozbyć się nadmiaru skrobi, a następnie osusz.
- W głębokiej patelni lub frytkownicy rozgrzej olej do temperatury 180°C.
- Smaż frytki partiami, aż staną się złociste i chrupiące.
- Po usmażeniu odsącz je na papierowym ręczniku i posól.
- Ser sirene pokrusz na wierzch gorących frytek i podawaj od razu.
Podczas podróży do Bułgarii odkryliśmy wiele miejsc serwujących te tradycyjne potrawy. Jednym z nich jest nasza ulubiona tawerna Elizabeth w Rawdzie, gdzie smakują nam najbardziej. Jeśli jednak nie planujesz w najbliższym czasie podróży do Bułgarii, nic straconego! Wystarczy, że spróbujesz przyrządzić te potrawy w domu z przespisów powyżej. A jeśli masz szczęście i w Twojej kuchni rządzi utalentowana osoba, taka jak moja małżonka Konsuela, to możesz liczyć na prawdziwą ucztę bez wychodzenia z domu (co najwyżej po składniki).
Grzegorz Turski (gpt)